بحث در مورد اینکه آیا و چگونه می توان امنیت بلندمدت اوکراین را تضمین کرد و احتمالاً آن را در ائتلاف ناتو پذیرفت یا خیر، روز پنجشنبه در دو گردهمایی ده ها تن از رهبران اروپا و آمریکای شمالی در کانون توجه قرار گرفت.
آنتونی جی. بلینکن، وزیر امور خارجه و همتایانش در ناتو، وضعیت اوکراین را در نشستی در اسلو و همچنین درخواست سوئد برای پیوستن به ائتلاف 31 عضوی را پس از ماه ها مانع تراشی توسط ترکیه، عضو ائتلاف، در نظر گرفتند. آنها در مورد اینکه آیا بن بست بر سر سوئد می تواند قبل از نشست سران ناتو در ویلنیوس، لیتوانی، که قرار است در 11 و 12 ژوئیه برگزار شود، حل و فصل شود، بحث کردند.
در همان زمان، رهبران اروپایی از کشورهای داخل و خارج از ائتلاف در مولداوی ملاقات کردند، از جمله ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، که در آنجا گفت که “اوکراین آماده پیوستن به ناتو است” و منتظر تایید ائتلاف است.
اگرچه تردیدها در مورد چشم انداز عضویت اوکراین همچنان وجود دارد، اما این دو نشست نشان دادند که چگونه تهاجم روسیه در بیش از 15 ماه پیش، روابط نزدیک تری را بین کشورهای غربی ایجاد کرد و ناتو را گسترش داد و تقویت کرد – دقیقاً همان چیزی که کرملین می خواست از آن جلوگیری کند.
جهان در حال تماشای یک ضدحمله مورد انتظار اوکراین است که مقامات معتقدند می تواند بحث های گسترده تری در مورد جنگ را بازطراحی کند. مقامات آمریکایی و اوکراینی در مورد احتمال مذاکرات جدید آتش بس و توافقات صلح پس از حمله متقابل محتاط هستند. اگر اوکراین دستاوردهای غیرمنتظره بزرگی به دست نیاورد، آتش بس می تواند به نفع مسکو باشد، با توجه به اینکه روسیه همچنان بخش های زیادی از اوکراین را اشغال خواهد کرد.
از آنجایی که جنگ تهدید می کند به یک بن بست بلندمدت تبدیل شود، کشورهای غربی که میلیاردها دلار برای تسلیح اوکراین هزینه کرده اند، تمرکز خود را به ابزارهای بلندمدت حمایت و شکل دادن به روابط خود با ناتو معطوف کرده اند. آقای. بلینکن و سایر وزرای خارجه در اسلو درباره اینکه آیا ائتلاف ممکن است تضمین‌های امنیتی بلندمدتی را برای اوکراین فراهم کند که از عضویت کامل در ناتو برخوردار نباشد، بحث کردند، اما شاید راهی برای رسیدن به آن نتیجه باشد.
عضویت اوکراین از سال 2008 هدف اعلام شده ناتو بوده است، موضعی که ولادیمیر وی. پوتین رئیس جمهور روسیه را خشمگین کرد و اوکراین در سپتامبر درخواست پیوستن به این ناتو را داد. اما بسیاری از مقامات و تحلیلگران، با توجه به اشغال جزئی کشور توسط روسیه و اصلاحات نظامی و سیاسی اوکراین باید به آن دست بزنند، این یک چشم انداز دور است.
با این حال، ریشی سوناک، نخست وزیر بریتانیا، در نشست مولداوی، روز پنجشنبه در مصاحبه ای با CNBC اعلام کرد که “جایگاه واقعی اوکراین در ناتو است.”
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز در مورد مسئله عضویت خوش بین بود و قبل از نشست اسلو به خبرنگاران گفت که این موضوع شامل «چگونگی رسیدگی به آرمان های عضویت اوکراین» می شود و افزود که «همه متحدان موافق هستند که اوکراین به عضویت این اتحادیه در خواهد آمد». ناتو “زمانی که زمان مناسب باشد.”
آقای. بلینکن در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از نشست ناتو و نشست با آقای بلینکن لحن محتاطانه‌تری داشت. استولتنبرگ او به صراحت به عضویت احتمالی اوکراین اشاره نکرد و از پرداختن به چشم انداز تضمین های امنیتی خاص خودداری کرد.
صحبت های ایشان آقای بلینکن گفت، تمرکز آنها بر “تقویت روابط سیاسی بین اوکراین و ناتو” و تقویت روابط نظامی است. وی افزود که انتظار دارد نشست ماه آینده سران دولت در ویلنیوس “یک بسته حمایتی بسیار قوی هم در بعد سیاسی و هم از جنبه عملی” ایجاد کند.
آندرس فوگ راسموسن، آقای سلف استولتنبرگ به عنوان رئیس ناتو، روز پنجشنبه گفت که رهبران ناتو باید «برنامه‌های روشنی برای الحاق اوکراین به این ناتو تعریف کنند» و تا زمانی که این اتفاق نیفتد، «ضمانت‌های امنیتی الزام‌آور، باز و مقیاس‌پذیر را پشتیبان کنند تا اوکراین بتواند به تنهایی از خود دفاع کند. “”
نظر دادن از طریق ایمیل، آقای. راسموسن خواستار تعهد الزام آور و آشکار چندین کشور برای ارائه تسلیحات، آموزش نظامی، اطلاعات و سرمایه گذاری پایدار در صنایع دفاعی اوکراین شد. وی افزود که چنین تضمین هایی نباید به عنوان جایگزینی برای عضویت نهایی اوکراین در ناتو باشد.
همچنین روز پنجشنبه، روسای کمیته های قانونگذاری امور خارجی 19 کشور ناتو بیانیه مشترکی را منتشر کردند که در آن خواستار “مسیری روشن برای الحاق اوکراین به ناتو” در ماه آینده در ویلنیوس شدند. آنها شامل قانونگذارانی از ایالات متحده، کانادا، فرانسه، آلمان، بریتانیا، لهستان، دانمارک و کشورهای بالتیک بودند.
نشست در Bulboaca، مولداوی، تنها دومین گردهمایی جامعه سیاسی اروپا بود، مجمعی برای پخش نگرانی های سیاسی، اقتصادی و امنیتی که سال گذشته در پاسخ به تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین ایجاد شد. سران کشورها و دولت های 47 کشور اروپایی دعوت شده بودند، اما روسیه و متحد نزدیکش بلاروس دعوت نشدند.
حتی انتخاب مکان را می‌توان به‌عنوان توبیخ کرملین خواند. پوتین به دنبال تثبیت سلطه سابق مسکو بر همسایگانش است. روسیه به دنبال بی‌ثباتی مولداوی، جمهوری شوروی سابق که بین اوکراین و رومانی قرار دارد، از جمله با حمایت و استقرار نیروها در یک منطقه جدا شده، بوده است.
سال گذشته، اتحادیه اروپا به طور رسمی اوکراین و مولداوی را نامزدهای عضویت کرد، اقدامی که روسیه با آن مخالف است اما با جنگ تسریع شد.
آقای. بلینکن قصد داشت عصر پنجشنبه نروژ را به مقصد هلسینکی ترک کند، جایی که انتظار می رفت روز جمعه در مورد وضعیت جنگ سخنرانی کند و ورود فنلاند به ناتو را جشن بگیرد.
سال گذشته، پس از تهاجم روسیه به اوکراین، سوئد و فنلاند هم سیاست‌های چندین دهه بی‌طرفی را کنار گذاشتند و به دنبال عضویت در ائتلاف شدند. فنلاند که مرز طولانی با روسیه دارد، در ماه آوریل در یک شکست استراتژیک برای آقای ناتو به سی و یکمین کشور عضو ناتو تبدیل شد. پوتین که مصمم است جلوی گسترش ائتلاف را بگیرد.
اما رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، سوئد را بیش از حد از ناسیونالیست‌های کرد و سایرینی که او آنها را تروریست می‌خواند استقبال می‌کند و تا کنون از پذیرش پیشنهاد عضویت این کشور که باید با توافق اتفاق آرا تصویب شود، خودداری کرده است. مجارستان، یکی از اعضای ائتلاف که روابط خوبی با روسیه دارد، هنوز به سوئد موافقت نکرده است.
مقامات آمریکایی امیدوارند که آقای. اردوغان پس از مبارزات انتخاباتی که در آن خود را به عنوان محافظ در برابر تروریسم کردی معرفی کرد، اکنون که یک دوره ریاست جمهوری دیگر را به دست آورده است، مخالفت خود را با پیشنهاد سوئد کنار می گذارد.
آقای. استولتنبرگ روز پنجشنبه نیز همین موضوع را پیشنهاد داد و گفت: «اکنون که انتخابات به پایان رسیده است، فکر می‌کنم مهم است که گفت‌وگو و روند از سر گرفته شود.» او گفت که دعوت آقا را پذیرفته است. اردوغان به آنکارا سفر می کند.
تغییر ترکیه و مجارستان برای ورود سوئد به ائتلاف پیش از اجلاس ویلنیوس در ماه آینده، برای مقامات غربی که امیدوارند وحدت را در این گردهمایی طرح ریزی کنند، موهبتی خواهد بود. برخی از مقامات آمریکایی معتقدند که نتیجه ممکن است.
اما با توجه به بازه زمانی کوتاه، ساده نخواهد بود. آقای. تحلیلگران می گویند که اردوغان همچنین ممکن است به دنبال مجوز ایالات متحده برای خرید جنگنده های F-16 و ارتقاء جت های موجود در ناوگان ترکیه به عنوان بهایی برای پذیرش سوئد باشد.
در سخنرانی روز سه شنبه در سوئد، آقای. بلینکن از کنگره ایالات متحده خواست تا درخواست دولت برای فروش هواپیماها و ارتقاء آن به ترکیه را تایید کند. برخی از اعضای کلیدی کنگره منتقد آقای. اردوغان متعهد شده است که از چنین توافقی جلوگیری کند، با این حال، اصرار دارد که آقای. اردوغان حداقل ابتدا با توقف درخواست سوئد موافقت کرد.
