چگونه ساختاری شبیه به مغز انسان وجود دارد؟ چه موادی می توانند مانند نورون ها عمل کنند؟ و با وجود سیستم های کامپیوتری فوق العاده سریع و پیشرفته امروزی، چه نیازی به ساخت چیزی شبیه به مغز انسان وجود دارد؟
اگرچه کامپیوترهای امروزی قدرت محاسباتی بسیار بالایی دارند، مثلاً می توانند دو عدد بسیار بزرگ را در کسری از ثانیه ضرب کنند، اما در مقایسه با مغز انسان همیشه موفق نیستند. به عنوان مثال، مغز به راحتی می تواند چهره یک دوست قدیمی را تشخیص دهد، اما این فرآیند برای کامپیوترهای امروزی بسیار دشوار است. حال فرض کنید اگر بتوانیم سیستمی ایجاد کنیم که همزمان ویژگی های یک کامپیوتر و مغز انسان را داشته باشد، به چه سطحی از آگاهی دست خواهیم یافت؟
محمد سمیع زاده نیکو، دانشجوی دکترای الکترونیک در دانشگاه صنعتی لوزان در سوئیس، به طور تصادفی متوجه شد که اکسید وانادیوم مانند نورون ها رفتار می کند. وی که مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه صنعتی شریف گذرانده است، در این گفت وگو به تشریح کشف خود پرداخت.
او درباره مشاهدات و کشف خود می گوید: زمانی که به طور تصادفی آزمایش هایی را روی ماده ای به نام اکسید وانادیوم انجام دادم، رفتاری شبیه به نورون ها مشاهده کردم. وانادیم فلزی است و پس از اکسیداسیون به اکسید وانادیوم تبدیل می شود. این ماده را می توان در آزمایشگاه تولید کرد. اکسید وانادیوم، می تواند فعالیت مشابه نورون را به خودی خود نشان دهد، به این معنی که تحت شرایط خاصی می تواند جریان الکتریکی را به خودی خود عبور دهد. ما کشف کردیم که این شرایط مربوط به فعال شدن اکسیداسیون قبلی و در واقع به فعال سازی های قبلی است. این موضوع دقیقاً شبیه چیزی است که در مغز من اتفاق افتاده است. وقتی فردی را می شناسیم، یک سری نورون ها فعال می شوند و خاطرات در مغز شکل می گیرد. وقتی دوباره همان فرد را ملاقات می کنیم، آن نورون ها می توانند خیلی سریعتر و با انرژی کمتری فعال شوند و اینگونه است که ما شخص را می شناسیم. در نتیجه عملکرد این قطعه الکترونیکی بسیار شبیه به یک نورون است و می توان دقیقاً همان شبکه نورون ها را در مغزمان با اتصال قطعات الکترونیکی پشت سر هم بازتولید کرد.
سامی زاده درباره استفاده از خودیابی در هوش مصنوعی می گوید: «تولید سخت افزار گام بسیار مهمی است. در گذشته سعی می کردند سرعت نور را با ترانزیستور شبیه سازی کنند. اما سرعت ترانزیستور ویژه بسیار دور از نورون است. بنابراین ابعاد سیستم ها بسیار بزرگ، دقت آنها بسیار پایین و مصرف انرژی آنها بسیار بالا بود. اما این سوئیچ الکترونیکی بسیار شبیه به نورون ها عمل می کند و بنابراین کاندیدای بسیار خوبی برای هوش مصنوعی است.
منبع: یورونیوز